Yazı devam ediyor...
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları


Yandaki görselde verilen atlar arabaya kuvvet uygulayarak
arabayı çekerler. Atlar bu işi yaparken enerji kullanırlar. Bu sırada hareket
eden at arabası da enerji kazanır.
Buna
göre iş ve enerji arasında bir ilişki vardır. İş yapabilme yeteneği, enerji olarak tanımlanır. Bu nedenle iş ve enerji
birimleri aynı birimle değerlendirilir. Enerji, kinetik enerji ve potansiyel
enerji olmak üzere iki şekilde incelenir. Şimdi bu enerji çeşitlerini tanıyalım.
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları
Kinetik Enerji
Etrafınızda hareket hâlinde olan
varlıklar hangileridir? Hareketli varlıkların bir enerjilerinin olduğu nasıl
anlaşılır?
Hareket
hâlindeki bir varlık, duran bir cisme çarptığında onu hareket ettirebilir. Bu
da hareketli varlıkların bir enerjiye sahip olduğunu gösterir. Hareketli
varlıkların hareketinden dolayı sahip olduğu enerjiye kinetik enerji adı verilir. Kinetik enerjiye sahip bir
cismin kinetik enerjisinin nelere bağlı olduğunu anlamak için “Kinetik Enerji
Nelere Bağlıdır?” isimli deneyi yapalım.
“Kinetik
Enerji Nelere Bağlıdır?” isimli deneyde eğik düzlemin üst ucundan bırakılan
oyuncak arabalar kinetik enerji kazanır. Arabanın kazandığı kinetik enerji ne
kadar büyük olursa kibrit kutusu da o kadar fazla sürüklenir. Eğik düzlemin
yüksekliği artırıldığında arabanın kazandığı kinetik enerji ve sürat de artırılmış
olur. Oyuncak arabanın ağır olanı kullanıldığında ise kütle artırılmış olur.
Buna göre kinetik enerjinin sürat ve kütleye bağlı olduğu, sürat ve kütle
arttığında kinetik enerjinin de arttığı sonucuna ulaşılır.
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları
Oyuncak araba, kibrit kutusuna
çarptığında kibrit kutusunun kaç santimetre sürüklendiğini ölçelim. Ölçüm
sonucunu kaydedelim.
© Aynı eğik düzlemin alt ucuna kibrit
kutusunu yerleştirelim. Bu sefer de eğik düzlemin üst kısmından ağır olan
oyuncak arabayı serbest bırakıp kibrit kutusunun kaç santimetre sürüklendiğini
ölçelim. Ölçüm sonuçlarını kaydedelim.
SONUÇ
1.
Kibrit kutusu en fazla hangi durumda sürüklenir?
2.
Deneye göre kinetik enerjinin hangi değişkenlere
bağlı olduğu söylenir?
3. Kitap
sayısı artırılarak eğik düzlemin yüksekliği artırılırsa oyuncak arabada hangi
değişken değiştirilir?
Çekim Potansiyel Enerjisi
Barajlarda başlangıçta
biriktirilen sular bir enerjiye sahip midir? Barajlarda elektrik enerjisi
üretilmesinin nedeni suların depolanmasıdır. Buna göre depolanmış suyun
enerjisinin olduğunu söyleyebiliriz.
Barajlarda biriken sular, serbest bırakıldıklarında kinetik enerji kazanır.
Bu kinetik enerji ile türbinleri döndürerek elektrik enerjisinin üretilmesini
sağlarlar. Daldaki elma, dolapların raflarında bulunan eşyalar ve yerden
yüksekte tutulan top gibi hareketsiz varlıklar serbest bırakıldığında hareket
eder. Bu hareketi sağlayan, varlıkların depoladığı çekim potansiyel
enerjisidir. Varlıkların konumlarından dolayı sahip olduğu enerjiye çekim potansiyel enerjisi adı
verilir. Şimdi çekim potansiyel enerjisinin bağlı olduğu değişkenleri
belirleyebilmek için “Çekim Potansiyel Enerjisi Nelere Bağlıdır?” isimli deneyi
yapalım.
“Çekim Potansiyel Enerjisi Nelere
Bağlıdır?” isimli deneyde hafif topları farklı yükseklikten bıraktığımızda
farklı derinlikte izler oluştuğunu gözledik. Buna göre çekim potansiyel
enerjisinin yüksekliğe bağlı olduğunu söyleriz. Ayrıca deneyde aynı
yükseklikten bırakılan hafif ve ağır topların kumda bıraktığı izleri
karşılaştırdığımızda ağır topun daha derin iz bıraktığını görürüz. Buna göre
çekim potansiyel enerjisinin ağırlığa da bağlı olduğunu söyleriz.
Ağırlık
ve yerden yükseklik arttığında cismin sahip olduğu çekim potansiyel enerjisi de
artar. Buna göre çekim potansiyel enerjisi cismin ağırlığı ve yerden yüksekliği
ile doğru orantılıdır.
Esneklik
Potansiyel Enerjisi
Paket
lastiğinin bir ucunu bir elinizle diğer ucunu da diğer elinizle tutup lastiği
bir elinizle çekerek uzattığınızda enerji depolamış olur musunuz?
Okun hareketini sağlayan yayın depoladığı
esneklik potansiyel enerjisidir. Sıkıştırılan ya da gerilen esnek cisimler
esneklik potansiyel enerjisine sahiptir. Esneklik potansiyel enerjisi,
cisimlerin sıkışma ya da gerilme miktarlarına bağlıdır. Sizler de
sıkıştırdığında ya da esnetildiğinde esneklik potansiyel enerjisine sahip olan
varlıklara örnekler veriniz.
Potansiyel enerji, cisimlerin
depoladığı enerjidir. Potansiyel enerjiye sahip cisimler serbest bırakıldıklarında
depoladıkları enerjiyi kinetik enerjiye dönüştürürler.
Sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Örneğin, bir
yere tutunmadan kolayca yürümemizin ve kavanoz gibi cisimleri elimizde
tutabilmemizin nedeni sürtünme kuvvetidir. Yerde yuvarlanan topun bir süre
sonra durmasını sağlayan da sürtünme kuvvetidir. Birbirine temas eden iki
maddenin harekete karşı gösterdiği direnç sonucu ortaya çıkan kuvvete sürtünme kuvveti adı
verilir.
Sürtünme kuvveti yalnızca
katı yüzeyler arasında etkili değildir. Sıvılar ve gazlar da sürtünme kuvveti
uygular. Su içindeki cisimlerin hareketini zorlaştıran kuvvete su direnci,
havadaki cisimlerin hareketini zorlaştıran kuvvete de hava direnci adı verilir.
0 yorum:
Yorum Gönder